Ciekawostki o kasztanach to kolejny nasz artykuł, w którym zbieramy ciekawe informacje o zwykłych rzeczach. Kto z nas nie zbierał kasztanów, by tworzyć z nich dziwne, czasem śmieszne kasztanowe ludziki. Każdej jesieni w szkole był to temat obowiązkowy. Tak się składa, że znów mamy jesień, a parki i ulice zasypane są brązowymi, błyszczącymi kasztanami i całą masą łupinek, z których wypadły. Kasztan to rodzaj rośliny należącej do rodziny bukowatych, posiadający bardzo ważny gospodarczo rodzaj drewna oraz duże nasiona, które w niektórych gatunkach są jadalne, a do tego bardzo smaczne. W artykule poniżej znajdziesz zebrane przez nas informacje i ciekawostki o kasztanach, a także sporo wiedzy o ich zastosowaniu w kuchni, medycynie oraz życiu codziennym.
Oczywiście wiele ciekawych informacji na temat kasztanów znana jest lokalnie, więc jeżeli masz mniej oczywiste informacje na ich temat, będziemy wdzięczni, gdy się nimi podzielisz. Kasztan to drzewo z rzędu bukowatych. Nazwa kasztany odnosi się także do produkowanych przez kasztanowce dużych nasion. W potocznym języku kasztan to określenie zarówno orzechów, jak i samego drzewa. Obejmują one kilkadziesiąt gatunków, które występują przede wszystkim w klimacie umiarkowanym na półkuli północnej, ale także w Ameryce Środkowej, północnej części Ameryki Południowej i niewielkiej części Azji Południowo-wschodniej.
Kasztanowce są źródłem cennego gospodarczo drewna. Jest ono trwałe, lecz jednocześnie pozwala się łatwo obrabiać. Co ciekawe i sprzeczne z ogólnym pojęciem o kasztanach to nie brązowe nasiona kasztanowca są najcenniejszą częścią drzewa, jeżeli chodzi o medycynę i przemysł kosmetyczny. Kora kasztanowca oraz kwiaty tego drzewa zawierają najwięcej cennych składników, takich jak saponiny, flawonoidy, kumaryny, karotenoidy i garbniki. Drewno kasztanowca jest bardzo trwałe i odporne na warunki atmosferyczne. Jest bardzo cenione jako drewno dekoracyjne. W Europie występuje kasztan jadalny oraz kilkanaście innych gatunków.
W Ameryce Północnej rośnie kasztan amerykański, a pozostałe gatunki tych drzew występują w Azji. Kasztany to potężne drzewa ich wysokość może dochodzić nawet do 70 metrów. Owocami kasztana są duże orzechy zamknięte w kulistej, gąbczastej okrywie. Orzechy kasztana pokryte są cienką, brązową, wyglądającą na tłustą skórką. Początkowo kasztany jadalne rosły jedynie na niewielkim terenie w najbliższej okolicach Alp. Rzymianie rozpowszechnili je w dużej części naszego kontynentu. Istnieją dowody na to, że Rzymianie, a także wojska Aleksandra Wielkiego, sadzili kasztany na drodze marszu swoich wojsk przez cały znany wówczas świat. Starożytni Grecy cenili kasztany nie tylko za ich ważną rolę w kuchni, ale także za cenne właściwości medyczne. W średniowieczu nim do Europy przywędrowały ziemniaki, w dużej części Europy istniał nakaz sadzenia drzew rodzących jadalne owoce, w tym kasztanów, oliwek i fig.
Jeszcze w XIX wieku kasztany były głównym źródłem utrzymania w wielu górskich wioskach południowej Europy. Dziś kasztany jadalne uprawiane są także w Polsce, najczęściej na Pomorzu Zachodnim oraz Dolnym Śląsku. Kasztany nazywane były przez Rzymian drzewami chlebowymi, gdyż ich orzechy zawierają głównie węglowodany. Kasztany w kuchni znane są ludziom od tysięcy lat. Przez długi czas stanowiły one podstawowe pożywienie w Europie oraz w Turcji i południowo-zachodniej Azji, wszędzie tam, gdzie uprawa zboża była wówczas zbyt trudna. Pamiętaj, że, mimo iż kasztany są cennym składnikiem wielu kuchni świata, to te rosnące dziko w parkach czy przy ulicy nie są gatunkiem jadalnym. Orzechy tych kasztanów są toksyczne i nie należy ich jeść bez uprzedniej obróbki neutralizującej szkodliwe dla ludzi związki.
Kasztany w kuchni zostały wyparte przez zboża, które są łatwiejsze w uprawie i bardziej zróżnicowane. Rzymianie suszyli orzechy kasztanów i mielili je na mąkę, a Grecy robili z nich pasty i dodawali do mięs oraz wypieków. Surowe kasztany składają się w ponad 60 procentach z wody. Kasztany zawierają nawet 45 gramów węglowodanów, tyle samo co pszenica i ryż. Poza tym zawierają zaledwie dwa gramy białka i jeszcze mniej tłuszczu. Kasztany zawierają duże ilości błonnika. Kasztany jadalne mogą dostarczyć nawet 200 kilo kalorii w zaledwie 100 gramach.
Kasztany jako nieliczne orzechy zawierają witaminę C, a także witaminy z grupy B i A oraz całkiem sporo minerałów. Kasztany jadalne można bez trudu kupić w marketach i przyrządzić z nich ciekawe potrawy. Najprostszą z nich są oczywiście pieczone kasztany, a te można przygotować w łatwy sposób w piekarniku lub na patelni. Kasztany można również smażyć lub prażyć. Pamiętaj, by kasztany naciąć przed podgrzaniem, gdyż mogą strzelać i to dość gwałtownie. Bardzo smacznym daniem, które miałem przyjemność kosztować, jest zupa z kasztanów. Przepis jest prosty, wystarczy obrać kasztany, wcześniej podsmażyć na głębokiej patelni cebulę i ziemniaki pokrojone w drobną kostkę.
Wszystko zalać bulionem i gotować pod przykryciem aż ziemniaki zmiękną. Na koniec dodajemy kasztany i ulubione przyprawy. Całość należy gotować tak długo, aż kasztany staną się miękkie. Zupę można podawać z grzanką lub zmiksować na krem, jest wówczas jeszcze smaczniejsza, także podawana na zimno. Innym przepisem, w którym występują kasztany, jest nalewka z kasztanów. By ją przygotować, wystarczy obrać kasztany i zalać je spirytusem z dodatkiem cukru i wanilii do smaku.
Po kilku tygodniach nalewka jest gotowa. Ja dodaję kasztany do farszu w naleśnikach, a także do sosów. Smakują wyśmienicie zwłaszcza z rybą. Kasztany są ważną częścią kuchni w Japonii. Pojawiają się tradycyjnie na japońskich stołach w nowy rok, gdzie symbolizują sukcesy, mistrzostwo w tym, co robisz oraz siłę fizyczną. Podobnie w Korei Południowej kasztany symbolizują obfitość. Podaje się je także w święto zmarłych. Uważa się, że pomagają one w nawiązaniu kontaktu z przodkami. W wielu miejscach na świecie można zjeść kasztany prażone prosto na ulicy.
Ja spotkałem takie stragany w Grecji, Szwajcarii i Portugalii. Nie widziałem ich jeszcze w Polsce, a może ty natknąłeś się na pachnące kasztany w naszym kraju? Kasztany jadalne mogą być spożywane także na surowo, choć są wówczas cierpkie. Kasztany można zemleć na mąkę i piec z niej ciastka albo chleby. Plusem takich wypieków jest to, że pozostają świeże nawet przez kilka tygodni. Francuzi uwielbiają kasztany kandyzowane, zapiekane w cukrze i podawane z bitą śmietaną. Wbrew powszechnej opinii to nie orzechy kasztana są najcenniejszym źródłem, cenionych w medycynie substancji. Lecznicze bogactwo mieści się w kwiatach, korze i liściach kasztanowców.
Oczywiście orzechy kasztana również wykorzystywane są medycynie. Cenione są zwłaszcza niedojrzałe owoce wciąż zamknięte w łupinach. Właściwości kasztanów, które jesienią spadają na ziemię, są o wiele słabsze. Owoce kasztanów rosnących w naszych parkach są bardzo toksyczne, dlatego też rzadko wykorzystuje się je do produkcji domowych leczniczych mikstur, zbyt łatwo o wypadek i nieszczęście. Za to przemysł farmaceutyczny czerpie z nich dosłownie garściami. W nasionach kasztanów występują licznie cenne związki, na co prztykałem są chociażby kumaryny będące składnikiem olejków eterycznych, czy saponiny używane jako środek pieniący, oczyszczający i nawilżający.
Wyciągi z kasztanów wzmacniają naczynia krwionośne, a także działają łagodząco na żylaki. Kremy z kasztanów łagodzą problemy z hemoroidami. Napary z kwiatów kasztana łagodzą problemy trawienne i pomagają, gdy się zatrujesz. Wyciągi z kwiatów lub z kory kasztana uelastyczniają skórę, poprawiając jej wygląd. Zawarte w kasztanach substancje pomagają we wchłanianiu się krwiaków i poprawiają przepływ krwi. Wyciągi z kasztana pomagają na poparzenia i odmrożenia. Dawniej stosowano wyciąg z kwiatów kasztana na problemy z jelitami. Jako że do przygotowania mikstur z kasztanów trzeba mieć odpowiednią wiedzę, prościej jest kupić gotowy preparat w aptece. Dostępne są maści, żele, tabletki, a nawet czopki z kasztanowca. Wyciągi z kasztana mogą obciążać nerki, dlatego też nie należy ich stosować przy niewydolności tego organu.
Jak w przypadku każdej substancji tak i przy zażywaniu preparatów pozyskanych z kasztanów mogą wystąpić nieprzyjemne skutki uboczne, dlatego należy podchodzić do nich z ostrożnością. Kasztan amerykański został niema całkowicie wyniszczony na początku XX wieku, przez przywieziony z Azji agresywny grzyb żywiący się tym gatunkiem drzewa. Dla pierwszych chrześcijan kasztany były symbolem czystości ich wiary. W ostatnim roku światowa produkcja kasztanów wynosiła ponad 2 miliony ton. Kasztany mają swoje święto, a przypada ono na 3 października. W tym dniu tradycyjni wykorzystuje się kasztany do zabawy w szkołach i przedszkolach.
Powstają wówczas zmyślne kasztanowe ludziki, których wygląd i forma ograniczona jest jedynie wyobraźnią dzieci. Udało mi się znaleźć informację o trzech słynnych kasztanach. Jeden z nich rośnie na Sycylii i nazywa się Kasztanem Stu Koni. Uważa się, że drzewo to ma ponad 3 tysiące lat i składa się z trzech dużych pni, które mają wspólny system korzeniowy. Drugim jest Wielki Kasztan rosnący w Tortworth. To ogromne drzewo ma tak rozłożyste konary, że część z nich opadła na ziemię i zakorzeniła się, tworząc oddzielne drzewa.
Jest to jedno drzewo, które wygląda jak gęsty las. Ostatnim drzewem jest Święty Kasztan z Istan w Hiszpanii. Wiek tego drzewa szacuje się na tysiąc lat. Powszechnie uważa się, że kasztany pochłaniają promieniowanie i dlatego dobrze jest kłaść je przy telewizorze lub nawet nosić w kieszeni. Niestety nikt nigdy tego nie udowodnił w sposób naukowy, a więc informację tę można traktować jako mit. Sam wielokrotnie słyszałem, że kasztany pod poduszką pomagają zasnąć. Ta informacja to również jedynie mit, gdyż nie ma na to naukowych dowodów. Ciekawostki o kasztanach to jeden z artykułów na naszej stronie w dziale o ciekawych faktach.
